امروز قراره افعال ترکی استانبولی و کاربرد آن در قالب مثال و زمان های ترکی استانبولی رو با هم یاد بگیریم و یه بار برای همیشه پرونده افعال و زمان‌ها رو ببنیدم، سعی کردم خیلی ساده و روان این موضوع رو با مثال های مختلف براتون توضیح بدم، پس اول مقاله بریم سراغ فعل که فعل چیه؟ فعل یه کلمه یا یه بخش از یک جمله‌ست که نشان دهنده کار انجام شده ست مثل: خواندن، نوشتن، دویدن و…

در کل جمله بدون فعل ناقص می‌مونه (حالا باز نگید یه سری جمله داریم که فعل ندارند، درسته میدونم، منظورم جملاتی که  فاعل و مفعول دارند بود)

افعال ترکی: فعل ها بر اساس ساختار یا ساده هستند یا مرکب یا مشتق (نترسید نمی‌خوام دستور زبان آموزش بدم) ساده که همون فعل های رفتن gitmek و آمدن gelmek و خوردن yemek و … است

فعل مشتق هم با اضافه کردن یک پسوند به یک واژه که هم می‌تونه اسم یا فعل باشه ساخته می‌شه مثل: Güzelleşmek که Güzel+leş ساخته می‌شه

فعل مرکب هم با اضافه شدن دو یا چند پسوند به ریشه فعل ساخته می‌شه مثل: tamir edebilirim که اینطور ساخته شده tamir+et+ebil

این یه تعریف ساده از انواع فعل بود که لازم نیست بیشتر از این ذهنتون رو درگیر این موضوع کنید. برای اینکه آشنایی بیشتری با افعال ترکی داشته باشید من توی ویدیوهای آموزش زبان ترکی استانبولی توضیح کاملی رو در مورد تمام افعال و زمان ها دادم که می‌تونید اونجا ببنید.

یه نکته و کوتاه هم بگم، تمام افعال ترکی با پسوند mak و mek ساخته می‌ش

افعال ترکی

ن که با توجه به آخرین حرف صدار دار بن فعل از mak/mek استفاده می‌شه، که اگه تا الان حروف صدادار رو با تلفظ درست یاد نگرفتید، توصیه می‌شه حتمن ویدیوی الفبای زبان ترکی استانبولی رو ببنید تا بدونید کجا باید از mak و mek استفاده کرد.

بررسی انواع افعال ترکی استانبولی

خب در مورد زمان‌ها بگم ( وقتی می‌گم زمان منظور زمان حال و گذشته و آینده و… است)  زمان‌ها در ترکی استانبولی با اضافه شدن پسوند به بن فعل ساخته می‌شن

زمان حال استمراری

زمان گذشته

زمان آینده

پرکاربردترین زمان‌ها در ترکی هستند، البته یه سری زمان دیگه هم داریم که از ترکیب زمان‌های گفته شده ساخته می‌شه که فعلاً در موردش توی این مقاله نمی‌گم

صرف افعال زمان حال استمراری در زبان ترکی استانبولی

می‌آیم، میروم، می‌خوانم، می‌نویسم و… در زبان فارسی با اضافه کردن پیشوند “می” به قبل از بن فعل زمان حال ساخته می‌شه، اما در زبان ترکی استانبولی ما از پسوند yor که بعد از بن فعل قرار می‌گیره زمان حال ساخته می‌شه یه مثال بزنم:

Ben her gece kitap okuyorum

من هر شب کتاب می‌خونم

فعل ما okumak بود به معنی خواندن، وقتی بخوایم زمان حال رو بسازیم mak حذف می‌شه و پسوند yor بعد از بن فعل که oku هست قرار می‌گیره و بعد از اونم پسوند شخص رو می‌ذاریم.

البته اینو بدونید زمانی از yor استفاده می‌شه که آخرین حرف بن فعل ما صدادار باشه مثل oku  (بازم بگم اگه هنوز با حروف صدادار آشنایی ندارید ویدیوی الفبای ترکی رو ببینید) اما اگه صدادار نباشه ما باید با توجه به آخرین حرف صدادارش از این پسوندها استفاده کنیم (به جدول توجه کنید)

پسوند زمان حال	آخرین حرف صدادار بن فعل
ıyor	a – ı
iyor	e – i
uyor	o – u
üyor	ö – ü

به مثال‌ها دقت کنید

Pazardan ekmek alıyorum

Ne zaman geliyorsun

anne oturuyor

Çocuk gibi gülüyor

پسوندهای شخص در زمان حال، به جدول دقت کنید

um/yum	ben
sun	sen
—–	o
/uz/yuz	biz
sunuz	siz
—–	onlar

زمان گذشته ترکی استانبولی

زمان بعدی زمان گذشته در ترکی استانبولی هست که زمان خیلی ساده‌ایه

ما بعد از بن فعل از ۴ پسوند dı / di / du / dü استفاده می‌کنیم و ساختار زمان گذشته به این شکله

پسوند شخص + dı di du dü + بن فعل

Eve geldim

به خانه آمدم

البته یه نکته بگم ۴ پسوند “tı / ti / tu / tü” هم برای بن فعل‌هایی که آخرین حرف اون یکی از ۸ حرف f s t k ç ş h p باشه استفاده می‌شه (گیج نشید توضیح می‌دم)

پس پسوندهای زمان گذشته ۸ حرفه که بعد از بن فعل قرار می‌گیره dı / di / du/ dü / tı / ti / tu / tü

دقت کنید: فعل çıkmak برای رسیدن به بن فعل mak  رو حذف می‌کنیم، آخرین حرف بن فعل k هست پس باید از پسوندهای “tı / ti / tu / tü” استفاده بشه حالا از کدوم یکیش؟ به آخرین حرف صدادار اون نگاه می‌کنیم ı هست پس از tı باید استفاده بشه

Ben evden çıktım

من از خانه خارج شدم

Merdivenden düştüm

از پله افتادم

به جدول دقت کنید و با پسوندهای زمان گذشته در ترکی استانبولی آشنا بشید

پسوند زمان گذشته	آخرین حرف صدادار بن فعل
dı / tı	a – ı
di / ti	e – i
du / tu	o – u
dü / tü	ö – ü

پسوندهای شخص در زمان گذشته ، به جدول دقت کنید

m	ben
n	sen
—–	o
k	biz
nız/niz/nuz/nüz	siz
lar/ler	onlar

دوستان عزیز در کنار این مقاله حتمن از گرامرهای کامل‌تر که در کتاب آموزش زبان ترکی استانبولی استانبولی هست استفاده کنید تا درک بهتری از زمان ها در ترکی استانبولی داشته باشید.

 

صرف افعال در زبان ترکی استانبولی؛ زمان آینده

زمان بعدیمون آینده‌ست پسوند acak / ecek / yacak/yecek بعد از بن فعل قرار می‌گیره و نشون دهنده انجام کاری در آینده‌ست. اینو دقت داشته باشید توی فارسی معمولاً از زمان آینده به شکل درستش استفاده نمی‌کنیم مثلاً میگیم من فردا می‌آیم، یعنی از زمان حال برای کاری که در آینده قراره انجام بشه استفاده کردیم، اما توی زبان ترکی استانبولی اینطور نیست، وقتی کاری قراره در آینده انجام بشه حتمن باید از زمان آینده استفاده کرد. این نکته رو به صورت کامل توی ویدیوی زمان آینده در ترکی استانبولی براتون گفتم که پیشنهاد میشه ببنید

ali yarın gelecek

علی فردا خواهد آمد

به جدول دقت کنید تا با پسوند‌ های زمان آینده در ترکی استانبولی و صرف افعال در زبان ترکی استانبولی آشنا بشید

اگه آخرین حرف بن فعل صدادار باشه باید از yacak/yecek استفاده بشه

پسوند زمان آینده	آخرین حرف صدادار بن فعل
acak / yacak	a – ı – o – u
ecek /yecek	e – i – ö – ü

 

این نکته رو هم دقت کنید در اول شخص‌ها یعنی ben و k biz در پسوند زمان آینده acak و ecek  به  ğ تبدیل می‌شه، به مثال دقت کنید

Ben geleceğim

biz geleceğiz

پسوندهای شخص در زمان آینده، به جدول دقت کنید

ım/im	ben
sın/sin	sen
—–	o
ız/iz	biz
sınız/siniz	siz
lar/ler	onlar

 

دوستانی که زیاد اهل کتاب خوندن نیستند سعی کنند با کمک اپلیکیشن‌های آموزش زبان ترکی استانبولی زمان‌ها رو یاد بگیرند، من توی یه مقاله با عنوان برنامه آموزش زبان ترکی استانبولی صوتی ۱۳ اپ خوب رو برای یادگیری زبان ترکی استانبولی معرفی کردم که میتونید روی گوشی‌تون نصب کنید و از این اپها استفاده کنید

در آخر در مورد ساختار جمله در ترکی استانبولی هم بگم که دیگه توی این مقاله سنگ تموم گذاشته باشم

انواع فعل در زبان ترکی استانبولی

ساختار جمله در ترکی مثل فارسیه یعنی اول فاعل یا ضمیر قرار می‌گیره بعد مفعول و در آخر هم فعل میاد ( این یه شکل ساده‌ از یه جمله است)

مثال رو دقت کنید

Âli kitabı aldı

علی کتاب را خرید

علی فاعل، کتاب مغعول، خرید هم فعله که در جمله ترکی هم به همین صورته

به این مثال هم دقت کنید

Ben okula gidiyorum

من به مدرسه می‌روم

ben ضمیر، okul اسم، a حرف اضافه و فعل در آخر قرار می‌گیره

پس دیدید در حالت ساده یه جمله در ترکی استانبولی دقیقن شبیه فارسی ساخته می‌شه

قبل از خداحافظی یه نکته بگم: گرامر ضمایر مالکیت در ترکی استانبولی رو میتونید از این صفحه بخونید و ویدیوش رو ببنید چون جز گرامرهای پایه‌ست پس خیلی مهمه درست یاد بگیرید.

تمرین انجام بدیم؟؟؟

فعل almak رو برای “من” ( اول شخص مفرد) توی هر ۳ زمان (حال، گذشته،آ ینده) صرف کنید، (خیلی سخت نگرفتم :۰) )

من می‌گیرم

من گرفتم

من خواهم گرفت

موفق باشید. محمود قیمی